วิธีการเก็บรักษาและนำน้ำนมแม่ในตู้เย็นหรือตู้แช่แข็งมาใช้

การเก็บรักษาน้ำนมแม่ในตู้เย็นหรือตู้แช่แข็งควรทำดังนี้

ใช้ภาชนะที่ผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว แนะนำให้ใช้เป็นขวดพลาสติกหรือถุงเก็บน้ำนมโดยเฉพาะ สำหรับภาชนะที่เป็นแก้วนั้นไม่แนะนำ เพราะเซลล์เม็ดเลือดขาวในน้ำนมแม่ที่มีคุณสมบัติช่วยป้องกันการติดเชื้ออาจติดอยู่กับแก้วที่ใช้เป็นภาชนะได้

ติดฉลากที่ขวดหรือที่ถุงเก็บน้ำนมทุกชิ้น บนฉลากควรบันทึกวันที่ที่บรรจุ และควรเริ่มใช้ตามลำดับ โดยดูจากวันที่ที่อยู่บนฉลาก หรือเรียกง่าย ๆ ว่าการใช้แบบ “เข้าก่อนออกก่อน” (First in, First out)

หลังจากปั๊มน้ำนมเสร็จแล้ว ควรทำความสะอาดอุปกรณ์ที่ปั๊มน้ำนมด้วยน้ำร้อนผสมน้ำสบู่และล้างให้สะอาด ก่อนนำไปผ่านการฆ่าเชื้อทุกครั้ง

ล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนการปั๊มน้ำนม และพยายามให้อุปกรณ์ทุกอย่างสะอาดอยู่เสมอ เพื่อป้องกันไม่ให้มีแบคทีเรียต่าง ๆ ที่อาจปนเปื้อนเข้าไปเจริญเติบโตในน้ำนมได้

การอุ่นน้ำนมจากช่องแช่แข็ง

เมื่อต้องการนำน้ำนมที่แช่แข็งไว้มาใช้ ให้ละลายน้ำนมที่แช่แข็งด้วยการนำมาแช่ในตู้เย็นปกติก่อนล่วงหน้า 1 คืน (12 ช.ม.) ถ้าลูกชอบแบบเย็นๆ ให้แกว่งถุงเก็บน้ำนมเป็นวงกลมเบาๆ เพื่อให้ไขมันที่แยกชั้นละลายเข้ากัน แล้วป้อนได้เลย แต่ถ้าลูกไม่ชอบแบบเย็นๆ ก็ให้นำมาแช่ในน้ำอุ่นก่อนป้อน ห้ามใช้น้ำร้อนจัดหรือไมโครเวฟ เพราะจะทำลายเซลล์มีชีวิตที่อยู่ในน้ำนม

ไม่ควรปล่อยให้น้ำนมแช่แข็งละลายเองที่อุณหภูมิห้อง ถ้าลืมและต้องการให้ละลายเร็ว ให้แช่ในน้ำธรรมดาให้เป็นอุณหภูมิปกติแล้วเปลี่ยนเป็นแช่น้ำอุ่น น้ำนมที่เก็บในถุงเก็บน้ำนมจะละลายเร็วกว่าเก็บในขวดหรือภาชนะอื่นๆ น้ำนมที่ละลายแล้ว สามารถเก็บในตู้เย็นได้ 24 ช.ม. น้ำนมที่เหลือจากการป้อนในขวดหรือถ้วย สามารถเก็บได้ถึงมื้อต่อไปเท่านั้น

ไม่ควรนำน้ำนมแช่แข็งที่ละลายแล้วกลับไปแช่แข็งใหม่ แต่น้ำนมที่ละลายไว้แล้วสามารถผสมกับน้ำนมที่บีบหรือปั๊มออกมาใหม่ได้ภายใน 24 ช.ม.

ถ้าต้องการใช้น้ำนมภายใน 8 วันหลังจากปั๊ม ไม่ต้องแช่แข็ง ให้แช่ตู้เย็นช่องปกติ ถ้าต้องการแช่แข็ง ให้แช่ภายใน 24-48 ช.ม. หลังจากปั๊มออกมา (ยิ่งแช่แข็งเร็วเท่าไหร่ยิ่งดีเท่านั้น) น้ำนมแช่แข็งที่ละลายแล้ว อาจมีกลิ่นหืน แต่ไม่เสีย (ถ้ามีกลิ่นรุนแรงมากและมีรสเปรี้ยว แสดงว่าน้ำนมเสีย)

Reference

1. Centers for Disease Control and Prevention. (2022). Storing and Handling Breast Milk. สืบค้นเมื่อวันที่ 21 เมษายน 2566 จาก https://www.cdc.gov/breastfeeding/recommendations/handling_breastmilk.htm
2. La Leche League International. (2022). Storing Your Milk. สืบค้นเมื่อวันที่ 21 เมษายน 2566 จาก https://www.llli.org/breastfeeding-info/storing-your-milk/
3. Medela. (2022). Storing and thawing breast milk. สืบค้นเมื่อวันที่ 21 เมษายน 2566 จาก https://www.medela.us/breastfeeding/articles/storing-and-thawing-breast-milk