อาการท่อน้ำนมอุดตันนั้นเกิดจากการที่น้ำนมไหลไม่สะดวกจากการอุดตันของท่อส่งน้ำนม ทำให้เต้านมแข็ง เป็นแผ่นหนา หรือเป็นก้อนอยู่ใต้ผิวหนัง คลำพบก้อนแข็งบริเวณที่ท่อน้ำนมอุดตัน ลักษณะหัวนมและลานนมผิดรูปไป บางครั้งอาจมีอาการเส้นเลือดปูดออกมาอย่างเห็นได้ชัด ลูกดูดนมไม่ออก หรือดูดได้เพียง 20%เท่านั้น บางครั้งอาจจะพบจุดสีขาวที่หัวนม (White dot) อาการท่อน้ำนมอุดตัน สามารถพัฒนาไปเป็นเต้านมอักเสบได้
สาเหตุอาการท่อน้ำนมอุดตัน
- ผู้ที่มีน้ำนมมากจนเกินไป และไม่ได้ระบายออกตามเวลา
- ปล่อยให้เต้านมคัดเป็นเวลานาน
- ดื่มน้ำไม่เพียงพอ
- ใส่เสื้อชั้นในที่คับทำให้น้ำนมไหลเวียนได้ไม่สะดวก
- ใส่เสื้อชั้นในที่หลวม ทำให้เต้านมหย่อนคล้อย กดทับท่อส่งน้ำนม
- บริโภคไขมัน มากจนเกินไป เช่น เนย ชีส
- อาจมีก้อนน้ำ หรือก้อนเนื้อ ขวางทางท่อส่งน้ำนมอยู่ อาจคลำพบก้อนได้
วิธีแก้อาการท่อน้ำนมอุดตัน
ประคบร้อน อาจจะใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำร้อนจัดประคบหรือแช่น้ำฝักบัว โดยเปิดน้ำร้อน จ่อไปที่หน้าอกบริเวณที่ท่อน้ำนมอุดตัน หลังจากประคบร้อนหรือแช่น้ำฝักบัวร้อนๆสัก 15 นาทีแล้ว ให้ใช้มือนวดวนเป็นก้นหอย จากรอบๆหน้าอกด้านนอกเข้ามาจนลานนม วิธีที่ดีที่สุด ให้ลูกดุดข้างที่อุดตันบ่อยๆเท่าที่จะเป็นไปได้
Reference
- Mayo Clinic: Clogged milk ducts – https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/clogged-milk-ducts/symptoms-causes/syc-20370272
- La Leche League International: Plugged Ducts and Mastitis – https://www.llli.org/breastfeeding-info/plugged-ducts-mastitis/
- American Pregnancy Association: Breastfeeding and Thrush – https://americanpregnancy.org/breastfeeding-and-thrush/