การเรียนรู้การใช้มือและนิ้วของทารกเป็นกระบวนการที่สำคัญในการพัฒนาทางด้านการเคลื่อนไหวและการเรียนรู้ในช่วงแรกของชีวิตของเด็ก ตั้งแต่เกิดจนถึงประมาณ 2 ปีขึ้นไป ทารกจะเรียนรู้การใช้มือและนิ้วโดยการสำรวจและสังเกตสิ่งที่อยู่ในสิ่งแวดล้อมของพวกเขา โดยการจับและพยายามควบคุมการเคลื่อนไหวของมือและนิ้วเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์ในการฝึกฝนทักษะทางด้านการเคลื่อนไหวและการเรียนรู้เบื้องต้น
ในช่วงแรกๆของชีวิต ทารกจะมีการพัฒนาการเคลื่อนไหวในส่วนของมือและนิ้ว โดยจะเรียนรู้การใช้มือและนิ้วที่แม่จับเข้ามาช่วยในการดูแลและบอกบังคับ ทารกจะมีสมรรถนะที่จะเหยียบเบาะ และจับเครื่องประดับหรือของเล่นที่มีขนาดเล็กๆได้ ในช่วงนี้ทารกยังไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของมือและนิ้วได้ดีพอที่จะใช้งานได้อย่างแม่นยำ แต่เมื่อเข้าสู่ช่วง 4-6 เดือน ทารกจะเริ่มมีความสามารถที่จะควบคุมการเคลื่อนไหวของมือและนิ้วได้มากขึ้น และสามารถจับของเล็กๆ เช่น อาหารหรือของเล่นได้แล้ว
เมื่อเด็กที่มีพัฒนาการในส่วนของการใช้มือและนิ้วที่ดีจะเห็นได้จากการที่พวกเขาสามารถทำกิจกรรมต่างๆได้อย่างมีประสิทธิภาพ และมีความสามารถในการเรียนรู้และพัฒนาทักษะทางด้านการเคลื่อนไหวที่ดีขึ้นเรื่อยๆ โดยเด็กจะเรียนรู้การใช้มือและนิ้วโดยการสำรวจสิ่งรอบตัว การเล่นกับของเล่นที่มีขนาดเหมาะสม และการเรียนรู้จากแบบฝึกหัดต่างๆ เช่น การวาดรูป การเขียนตัวอักษร การเชื่อมต่อของเล่นและอื่นๆ
การพัฒนาการใช้มือและนิ้วของทารกสามารถส่งผลต่อพัฒนาการของเด็กในด้านอื่นๆด้วย เช่น การพัฒนาภาษา การเข้าใจสิ่งต่างๆ และการเรียนรู้ทักษะทางด้านต่างๆอย่างรวดเร็วมากขึ้น ดังนั้น การส่งเสริมพัฒนาการใช้มือและนิ้วให้กับทารกเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่งในช่วงแรกของชีวิตของเด็ก และควรให้ความสำคัญในการให้เด็กมีโอกาสได้ฝึกฝนและพัฒนาทักษะเหล่านี้อย่างเพียงพอด้วยการให้เล่นกับของเล่นและการฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง
ในช่วงเด็กหลังเกิดถึง 6 เดือน พวกเขาจะเริ่มแสดงความสนใจในของเล่นและวัตถุต่างๆ ในสิ่งรอบตัว พวกเขาจะเริ่มจับของเล่นด้วยมือและลากของเล่นไปมาได้ โดยเป็นการฝึกการใช้มือและนิ้วในการจับของเล่นได้และพยายามควบคุมการเคลื่อนไหวของมือและนิ้วตามต้องการ
ต่อมาเมื่อเด็กมีอายุ 9-12 เดือน พวกเขาจะเริ่มฝึกการใช้มือและนิ้วในการทำสิ่งต่างๆ เช่น ใช้ช้อนกินข้าว ใช้ถือแก้วดื่มน้ำ พวกเขายังสามารถใช้มือและนิ้วเพื่อเปิดปิดสิ่งของ และจับสิ่งของต่างๆได้อย่างแม่นยำ
เมื่อเด็กมีอายุ 1-2 ปี พวกเขาจะเริ่มฝึกการใช้มือและนิ้วในการสร้างสิ่งของด้วยตนเอง เช่น การวาดรูป การเรียบเรียงสิ่งของต่างๆ พวกเขายังสามารถใช้มือและนิ้วในการเล่นกับของเล่นที่มีความซับซ้อนขึ้นได้ และฝึกการใช้มือและนิ้วในการเล่นดนตรี โดยเล่นเปียโนหรือกีตาร์เล็กๆ
เมื่อเด็กมีอายุ 3-4 ปี พวกเขาจะเริ่มมีความคล่องตัวมากขึ้น และสามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของมือและนิ้วได้อย่างแม่นยำ พวกเขาสามารถเขียนด้วยดินสอหรือปากกาได้ และฝึกการใช้มือและนิ้วในการประกอบเครื่องประดับหรือโมเดลจากแบบอย่าง
เมื่อเด็กมีอายุ 5-6 ปี พวกเขาจะเริ่มมีทักษะการใช้มือและนิ้วในการทำงานที่ต้องใช้ความสนใจและความตั้งใจ เช่น การเล่นเกมที่ต้องใช้มือ เช่น การใช้มือเล่นเกมส์คอมพิวเตอร์ การอ่านหนังสือ หรือการเขียนรายงานโดยใช้คีย์บอร์ด
เมื่อเด็กมีอายุ 7-8 ปี พวกเขาสามารถใช้มือและนิ้วในการทำกิจกรรมที่ซับซ้อนมากขึ้น เช่น การปั้นดินเผา การเย็บผ้า การสร้างโมเดลของเรือหรือเครื่องบิน และการเล่นกับเกมที่ต้องใช้ความคิดและการใช้มือและนิ้วร่วมกัน
สุดท้าย การส่งเสริมพัฒนาการใช้มือและนิ้วของเด็กในช่วงอายุนี้ยังสามารถทำได้โดยการส่งเสริมให้เด็กเล่นและทำกิจกรรมที่ต้องใช้มือและนิ้วโดยไม่ได้มีการคาดหวังความสำเร็จ แต่เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนรู้และพัฒนาทักษะการใช้มือและนิ้วในอนาคตอย่างต่อเนื่อง
Reference
- “Early Brain Development and Human Development” by Pat Levitt, 2010 – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2907666/
- “The Importance of Early Childhood Development” by Jack P. Shonkoff and Deborah A. Phillips, 2000 – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK225187/
- “The Developing Human Brain: A Phenomenological Account” by Shaun Gallagher and Dan Zahavi, 2012 – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3543095/
- “Early Brain Development: A Review of Morphometry Studies” by Sean Deoni, 2012 – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3770332/
- “The Developing Human Connectome Project: A Minimal Processing Pipeline for Neonatal Cortical Surface Reconstruction” by Gang Li et al., 2015 – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4479273/